Hà Nội, ngày 23/10/2025 - Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV) phối hợp cùng Đại sứ quán Canada tại Việt Nam và Impact Investment Exchange (IIX) tổ chức hội thảo tham vấn “Giải pháp huy động vốn bao trùm cho doanh nghiệp tạo tác động xã hội”.
Sự kiện có sự tham dự của đại diện Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Chính sách Xã hội, các quỹ đầu tư, hiệp hội doanh nghiệp và mạng lưới doanh nghiệp nữ nhằm thảo luận hướng đi mới trong việc huy động, quản lý và phân bổ nguồn vốn bền vững cho khu vực doanh nghiệp yếu thế.
Rào cản tiếp cận vốn đến nhu cầu đổi mới mô hình tài chính
Bà Nguyễn Thị Hải Bình - Tổng Giám đốc STP Group chia sẻ tại sự kiện
Theo bà Nguyễn Thị Hải Bình - Tổng Giám đốc STP Group: “Chuỗi nuôi trồng trên biển được quản lý phần lớn bởi phụ nữ yếu thế và phụ nữ vùng ven biển, nhiều người từng trải qua giai đoạn rất khó khăn trong cuộc sống, nay đang nỗ lực tái hòa nhập và nuôi con bằng nghề biển. Nhưng chỉ cần một cơn bão lớn thôi là toàn bộ sinh kế có thể mất trắng. Hiện chưa có cơ chế bảo hiểm hay chia sẻ rủi ro nào, nên doanh nghiệp gần như phải tự gánh chịu hoàn toàn.”
Trong bối cảnh Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng xanh và bao trùm, khu vực doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ (MSMEs) do phụ nữ làm chủ giữ vai trò then chốt trong tạo sinh kế, việc làm và chuyển đổi mô hình phát triển tại địa phương. Tuy nhiên, nhóm doanh nghiệp này vẫn gặp nhiều rào cản trong tiếp cận tín dụng, khi thiếu tài sản thế chấp, hồ sơ tài chính chưa chuẩn hóa và thiếu cơ chế bảo lãnh phù hợp.
Đại diện Tổ chức Tài chính vi mô TNHH MTV Tình Thương (TYM) - đơn vị trực thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chỉ ra rằng các quy định hiện hành chưa cho phép tổ chức tài chính vi mô mở tài khoản trực tiếp hay huy động tiết kiệm tự nguyện, dẫn tới chi phí vận hành cao và hạn chế khả năng phục vụ các khách hàng là phụ nữ nghèo, hộ gia đình nhỏ và doanh nghiệp siêu nhỏ.
Những vướng mắc này, nếu không được tháo gỡ, sẽ tiếp tục thu hẹp cơ hội của nhóm doanh nghiệp tạo tác động, vốn được xem là một động lực quan trọng trong phát triển kinh tế và xã hội tại địa phương.
Định hình cơ chế tài chính bao trùm và bền vững
Các chuyên gia tại phiên thảo luận cho rằng, để thúc đẩy tài chính bao trùm, Việt Nam cần một hệ sinh thái tài chính đa tầng, kết hợp giữa tài chính vi mô, tài chính xanh và đầu tư tác động xã hội. Các đại biểu thống nhất rằng để mở rộng cơ hội tiếp cận vốn, doanh nghiệp có thể được kết nối với bốn hình thức tài chính chính: (1) Vốn vi mô từ các tổ chức như Tài chính Vi mô Tình Thương (TYM), phục vụ doanh nghiệp siêu nhỏ và phụ nữ vùng nông thôn; (2) Vốn mồi hợp tác công – tư (PPP): Nhà nước và các quỹ tư nhân cùng chia sẻ rủi ro, giúp doanh nghiệp nhỏ tiếp cận dòng vốn phát triển bền vững. (3) Bảo lãnh tín dụng mềm: chia sẻ 30–50% rủi ro giữa ngân hàng và quỹ bảo lãnh, giảm yêu cầu thế chấp. (4) Nguồn vốn xanh và đầu tư tác động: hướng đến các dự án đáp ứng tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
Đại diện Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính cũng khẳng định sự cần thiết của các công cụ mới như cho vay theo dòng tiền, bảo hiểm rủi ro tỷ giá hay quỹ tín dụng xanh, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình bền vững.
Cùng với đó, khối doanh nghiệp tư nhân, tiêu biểu là mạng lưới HAMI bày tỏ sẵn sàng tham gia đầu tư vào chuỗi tác động xã hội nếu có cơ chế bảo vệ lợi ích minh bạch và truyền thông tích cực về “văn hóa doanh nghiệp dẫn dắt”.
Ban IV - Cầu nối giữa khu vực công, khu vực tư và các tổ chức quốc tế
Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban IV phát biểu tại sự kiện
Theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban IV: “Mục tiêu của Ban IV không chỉ là ghi nhận khó khăn của doanh nghiệp mà là tạo cầu nối để doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp nữ có thể tiếp cận các nguồn lực tài chính mới, từ vốn vi mô, vốn xanh đến hợp tác công - tư. Chúng tôi hướng tới xây dựng cơ chế tài chính bao trùm, giúp khu vực tư nhân Việt Nam phát triển bền vững và bình đẳng hơn.”
Chương trình hợp tác giữa Ban IV, Canada & IIX sẽ kéo dài đến năm 2027, nhằm hình thành mô hình thí điểm về tài chính bao trùm, hỗ trợ doanh nghiệp nữ và doanh nghiệp tạo tác động xã hội tiếp cận vốn bền vững, qua đó lan tỏa giá trị phát triển công bằng và bền vững trong khu vực tư nhân Việt Nam.
